Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΥΠΡΟΣ (965-1191)

«Από την άποψη και μόνο της εξαντλητικής συλλογής και αποδελτίωσης των ιστορικών πηγών και βοηθημάτων, μου φαίνεται ότι το βιβλίο του Δημοσθένους αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς για την ιστορία της Βυζαντινής Κύπρου. Η ιδιαιτερότητα της αξίας του βιβλίου αυτού όμως, έγκειται μάλλον στη μεθοδολογία που ακολουθεί ο συγγραφέας στην προσέγγιση και τη χρήση των πηγών και βοηθημάτων. Πιστός σε μια αντίληψη της ιστοριογραφίας που επιδιώκει την κατά το δυνατόν ολιστική ανασύσταση του παρελθόντος -μια αντίληψη που πρώτη η γαλλική σχολή Annales μας δίδαξε- ο Δημοσθένους αντιλαμβάνεται ότι η πολιτισμική οντότητα μιας κοινωνίας καθορίζεται από την πολύπλευρη, ρευστή και δυναμικά αλληλοεξαρτώμενη σχέση των υλιστικών και ιδεατών σχημάτων που χαρακτηρίζουν την υπό μελέτη κοινωνία. Η οξυδερκής ανάλυση και αντιπαράθεση των ιστορικών μαρτυριών, και η ερμηνευτική ικανότητα του Δημοσθένους, κάνουν τη δουλειά του νέου αυτού ιστορικού ιδιαίτερη, ζωντανή, σύγχρονη και αξιοσημείωτη. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι στις τολμηρές προτάσεις του σε επί μέρους θέματα ο Δημοσθένους σαφώς προσδοκεί όχι να κλείσει αλλά αντίθετα να ανοίξει μια συζήτηση με άλλους ιστορικούς της εποχής. Όπως σωστά, πιστεύω, εκτιμά ο ίδιος ο Δημοσθένους, ο σεβασμός για τη δουλειά κάποιου ιστορικού δεν εξυπακούει κατ' ανάγκη και την απόλυτη συμφωνία με όλες τις απόψεις που εκφράζει ο ιστορικός αυτός. Εξυπακούει όμως σίγουρα την αντίληψη ότι η αποδοχή του πλουραλισμού τεκμηριωμένων ερμηνευτικών απόψεων αποτελεί απαραίτητο συστατικό στοιχείο προόδου, τόσο στην ιστοριογραφία όσο και σε όποια άλλη μορφή έκφρασης μιας πραγματικά δημοκρατικής πολιτείας. Οι λίγες αυτές σκέψεις αναφέρονται, συνοπτικά στους κύριους λόγους για τους οποίους θεωρώ ότι το βιβλίο του Ανθούλλη Δημοσθένους αποτελεί πολύπλευρη και σημαντική συμβολή στη σύγχρονη ιστοριογραφία της Βυζαντινής Κύπρου ειδικά και της ιστοριογραφίας του Βυζαντίου γενικότερα».