ΦΑΝΑΡΙΩΤΑΙ: ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ ΒΕΗ

Οι Φαναριώται λαμβάνουν την ονομασίαν των ταύτην εκ του Φαναρίου του Κερατίου κόλπου, ένθα εγκατεστάθη το Πατριαρχείον το 1601. Ολίγον κατ’ ολίγον, το Φανάριον καθίστατο το κέντρον των ομογενών εμπόρων και των κληρικών, διαμορφωθείσης ούτω μίας νέας αριστοκρατίας του γένους ημών μετά την άλωσιν. Κατά τον αείμνηστον Ηλιουπόλεως Γεννάδιον, «ημπορεί να λεχθή ότι από των μέσων του δέκατου εβδόμου αιώνος μέχρι του πρώτου τετάρτου του δεκάτου ενάτου αιώνος, ο όρος Φαναριώτης είχε διπλήν έννοιαν. Η κύρια και περιωρισμένη έννοια υπενόει μεταξύ άλλων και τον κάτοικον του Φαναρίου. Η δευτέρα και γενικωτέρα είχεν υπ’ όψιν καθόλου τον ευπαίδευτον ισχύοντα ομογενή που είχε και ανάλογον θέσιν εκκλησιαστικήν ή πολιτικήν ή και τας δύο». Ενταύθα μας ενδιαφέρει κυρίως η δευτέρα έννοια του όρου (. . .)