ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ

Οι πρόσφατες αλλαγές και ανακατατάξεις στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας έφεραν στο προσκήνιο, εκτός των άλλων, ένα μάθημα που θεωρούνταν ως "παρίας", ως "αναγκαίο κακό" ή έστω, ως "αναπόφευκτο συμπλήρωμα" του προγράμματος σπουδών: το μάθημα της Λογοτεχνίας. Έτσι, έστω και καθυστερημένα, δόθηκε η δέουσα προσοχή σ' ένα μάθημα που θα έπρεπε, εδώ και πολλά χρόνια, να τυγχάνει σοβαρότερης και συστηματικότερης αντιμετώπισης. Γιατί, όπως διαπιστώνει έγκυρος μελετητής των λογοτεχνικών κειμένων, "μέσα από τη λογοτεχνία -πέρα από τον πλουτισμό του γλωσσικού αισθήματος- προωθούνται και οι πολιτιστικές και πανανθρώπινες αξίες, όπως και μέσα από τη ρουσική, τη ζωγραφική και την οποιαδήποτε τέχνη. Η τέχνη μάς βοηθά να ωριμάζουμε πνευματικά, ακονίζει την ευαισθησία μας, γονιμοποιεί τη φαντασία, ανοίγει μέσα μας καινούργιους δρόμους και μας φέρνει πιο κοντά στο μυστήριο της ψυχής και της μοίρας του ανθρώπου".
Πολύτιμος αρωγός στην προσπάθεια του μαθητή να προσπελάσει τα "μυστικά" των λογοτεχνικών κειμένων έρχεται -όπως τουλάχιστον θέλω να πιστεύω- το παρόν λεξικό των λογοτεχνικών όρων. Ένα λεξικό που περιέχει σύντομες ή πιο εκτεταμένες αναλύσεις χιλίων περίπου λημμάτων που σχετίζονται με τη λογοτεχνία ή την τέχνη γενικότερα. Ταυτόχρονα, το λεξικό έρχεται να συνδράμει το έργο του δασκάλου και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτός κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, να διευκολύνει τη μελέτη του φοιτητή και γενικότερα να παράσχει πληροφορίες σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Με μια όμως απαραίτητη επισήμανση: η λογοτεχνία και γενικότερα η τέχνη δεν περιορίζεται στα εκ των πραγμάτων στενά πλαίσια ενός λεξικού ούτε τιθασεύεται από κάποιους κανόνες που μόνο συμβουλευτικό ρόλο μπορεί να έχουν. Όποιος έχει παρακολουθήσει την ταινία "Ο κύκλος των χαμένων ποιητών" αντιλαμβάνεται τι εννοώ. Πάνω από όλα πρέπει να τίθεται η ομορφιά, η γοητεία, η απόλαυση των λογοτεχνικών κειμένων και η μαγεία που αυτά προσφέρουν. Το έργο τέχνης δεν προσκαλεί σε μια πράξη καθαρής γνωστικότητας, αλλά σε μια πράξη συγκινησιακής μέθεξης που ενεργοποιεί την ολότητα του προσώπου.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους αυτούς που συνετέλεσαν, ώστε να δημιουργηθεί και να ολοκληρωθεί το παρόν λεξικό λογοτεχνικών όρων, που ελπίζω να αποβεί χρήσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Βόλος, Μάιος 1999
Ο Συγγραφέας Ματακιάς Αργύρης