ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ, Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 1967-1974

Η αμερικανική στάση έναντι της δικτατορίας, καθώς και η αμερικανική πολιτική στο Κυπριακό κατά την περίοδο 1967-1974, έχουν αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού και πολιτικής διαμάχης για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Το φάσμα των ερμηνειών οργανώνεται γύρω από δύο κύριες αντιλήψεις: Πρώτη, η θεώρηση της δικτατορίας και των εξελίξεων στο Κυπριακό, δηλαδή του πραξικοπήματος της χούντας εναντίον του Μακαρίου και της τουρκικής εισβολής του 1974, ως γεγονότων που σχεδίασε και εκτέλεσε με ακρίβεια η Ουάσιγκτον. Δεύτερη, η άρνηση οποιασδήποτε αμερικανικής ευθύνης για τα γεγονότα αυτά, τα οποία θωρούνται από την αμερικανική οπτική ως υποθέσεις αποκλειστικά των πρωταγωνιστών της περιοχής, χωρίς περιθώρια αμερικανικής ανάμειξης και αποτροπής τους. Η απόδοση των αρχείων του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια της προεδρίας Johnson (1963-1969) και ιδίως της προεδρίας Nixon (1969 - 1974) στην έρευνα επιτρέπει την ανάληψη ιστοριογραφικών προσπαθειών για την απάντηση στα ερωτήματα αυτά. Το αποτέλεσμα, αν και αφήνει αναπάντητα ερωτήματα γύρω από ειδικότερες πλευρές των εξελίξεων, επιτρέπει εντούτοις τη διαμόρφωση ενός πλαισίου έρευνας, που παραμερίζει τις απλουστευτικές προσεγγίσεις της εξάρτησης ή της αποχής και αναζητεί τις αιτίες των γεγονότων στην αλληλεπίδραση των αντιφατικών επιδιώξεων της Ουάσιγκτον, και της εσωτερικής δυναμικής και των στόχων των περιφερειακών παραγόντων.