ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1864-1909

Αντικείμενο της μελέτης αυτής είναι η συνταγματοπολιτική διερεύνηση του θεσμού της καθολικής ψηφοφορίας κατά την περίοδο της πρώτης αξιολόγησης ελληνικής κοινοβουλευτικής εμπειρίας (1864-1909). Η καθολική ψηφοφορία μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ο πυρήνας του δημοκρατικού πολιτεύματος, καθώς ενεργοποιεί πολιτικά την λαϊκή κυριαρχία, δίνει νόημα και περιεχόμενο στο αντιπροσωπευτικό σύστημα και οργανώνει κατά τρόπο συμμετοχικό την συναίνεση γύρω από την κρατική εξουσία. Στην Ελλάδα, ειδικότερα, η καθολική ψηφοφορία προσλαμβάνει και μία ευρύτερη σημασία, καθώς συναρτάται στενά και διαπλέκεται λειτουργικά με όλες τις πτυχές της κοινωνικής πραγματικότητας, από τις οποίες χρωματίζεται ιδιαίτερα και τις οποίες με την σειρά της προσδιορίζει, στο πλαίσιο μιας αμφίδρομης λειτουργίας με υπόβαθρο την ιδιότυπη άρθρωση κράτους και κοινωνίας. Με αυτά τα δεδομένα η καθολική ψηφοφορία παρουσιάζει πολύπλευρο θεωρητικό και ερευνητικό ενδιαφέρον. Ως συστατικό στοιχείο και ως κύριος νομιμοποιητικός μηχανισμός του δημοκρατικού κατά βάση πολιτεύματος που εγκαθιδρύθηκε με το Σύνταγμα του 1864, φαίνεται να αποτελεί το οδηγητικό νήμα για την ουσιαστική αξιολόγηση της λειτουργίας του, κατ' επέκτασιν δε και για την αιτιολόγηση της αδιατάρακτης συνταγματικής ομαλότητας της περιόδου 1864-1909. Παράλληλα, ως ενεργός επί μισόν περίπου αιώνα συνταγματικός θεσμός η καθολική ψηφοφορία παρήγαγε ιδεολογία, δημιούργησε παράδοση και επηρέασε, άμεσα ή έμμεσα, τις μετέπειτα νομικοπολιτικές εξελίξεις. Εμφανίζεται, έτσι, ως ιστορικό αρχέτυπο πολλών επί μέρους θεσμικών μορφωμάτων και πολιτικών που χαρακτηρίζουν και σήμερα την συνταγματική μας πραγματικότητα.