Λεξικόν Των Αρχαίων Μυθολογικών, Ιστορικών Και Γεωγραφικών Κυρίων Ονομάτων

Στην εποχή του -πρωτοκυκλοφόρησε το 1837 στη Βιέννη- το λεξικό του Νικ. Λωρεντή ήταν ένα άριστο βοήθημα για κάθε αναγνώστη και μελετητή των αρχαίων γραμμάτων, της ιστορίας και της μυθολογίας. Και συγκροτήθηκε ύστερα από παραγγελία των ίδιων εκδοτών που είχαν φροντίσει για την έκδοση του τρίτομου «Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσης» του Ανθιμου Γαζή, ως «ενός συνοπτικού και όσον ένεστι περιληπτικού λεξικού των κυρίων ονομάτων όσα αναφέρονται παρά τοις αρχαίοις κλασικοίς συγγραφεύσι εκ της μυθολογίας, ιστορίας και παλαιάς γεωγραφίας, χρησιμεύοντος του λοιπού ως παράρτημα παντός οποιουδήποτε λεξικού της αρχαίας ημών γλώσσης».

Ο λεξικογράφος χρησιμοποίησε ως πηγές του τα έργα των «ποιητών και πεζογράφων απ αυτής της κλασικής εποχής της γλώσσης έως των Βυζαντινών συγγραφέων». Επίσης συμβουλεύτηκε ανάλογα εγχειρήματα Ευρωπαίων ελληνιστών, φροντίζοντας το λεξικό να καταστεί χρήσιμο «των εις τα σχολεία φοιτώντων νέων Ελλήνων και ενασχολουμένων με την προγονικήν αυτών γλώσσαν».

Η επανέκδοση του λεξικού αυτού -και όλων των άλλων απαρχαιωμένων αλλά ιστορικής σημασίας γραμματολογικών έργων- δεν καλύπτει βεβαίως κανένα κενό, αφού και μη ενημερωμένο είναι (οι σχετικές έρευνες έχουν φέρει στο φως καινούργα πράγματα, άγνωστα στην εποχή του Λωρεντή) και ασφαλώς δύσχρηστο λόγω της ακραιφνούς καθαρεύουσας γλώσσας, στην οποία έγραφαν πολλοί μορφωμένοι Ελληνες της εποχής, πιστεύοντες κυρίως ότι κατ αυτόν και μόνο τον τρόπο αποδεικνύουν την ελληνικότητά τους και τη συνέχεια της γλώσσας. Σήμερα κυκλοφορούν σχετικά βοηθήματα γραμμένα ή μεταφρασμένα στη δημοτική γλώσσα, σε αντίθεση με τη φωτογραφική ανατύπωση του λεξικού του Ν. Λωρεντή. Εχει όμως κι αυτό την αξία του -όχι μόνο ιστορικά, αλλά και γραμματολογικά.