ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ (10ΤΟΜΟ)

Ως αφετηριακό χρονικό σημείο της δικής μας Ιστορίας ορίστηκε το έτος 1770. Η επιλογή μας μπορεί, στο πνεύμα των προηγουμένων παραγράφων, να είναι συμβατική, δεν είναι ωστόσο εντελώς τυχαία. Η χρονολογία αυτή ούτε ασήμαντη είναι, ούτε δευτερεύουσα. Αντίθετα, αντιστοιχεί σε μια μεγάλη δεκαετία του 18ου αιώνα στην οποία πολλά άρχισαν να συμβαίνουν. Τότε διακρίνονται καθαρά τα σημάδια της κόπωσης των οθωμανικών θεσμών της κατάκτησης, τη στιγμή μάλιστα που αυξάνεται το ξένο πολιτικοστρατιωτικό ενδιαφέρον για τα εδάφη της Αυτοκρατορίας και ξεχωριστά για εκείνα που συνοπτικά τα αποκαλούμε εδάφη της παρουσίας του Νέου Ελληνισμού, ό,τι σε λίγο θα αποκληθεί Νεότερη Ελλάδα. Ιδιαίτερα στη δεκαετία αυτή εγκαινιάζεται η ρωσική παρουσία στο Αιγαίο και δημιουργείται για πρώτη φορά το καθεστώς της προστασίας των ορθοδόξων (1774, Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί), κάτι σαν τις διομολογήσεις του 16ου αιώνα που εξασφάλιζαν την προστασία των καθολικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον Βασιλιά της Γαλλίας. Τώρα προκύπτει η προστασία των ορθοδόξων με εγγυητή τον τσάρο της ορθόδοξης Ρωσίας. Τέλος, αυτή την εποχή αρχίζουν ουσιαστικά να πυκνώνουν τα σημάδια μιας ανασυγκρότησης των ελληνικών πληθυσμών που αποκτούν σύγχρονες για την εποχή τους μορφές κοινωνικής οργάνωσης και αυτοσυνειδησίας. Χριστιανοί ορθόδοξοι, ελληνόφωνοι ή ελληνότροποι, συχνά με διπλές ή τριπλές εθνοπολιτισμικές αναφορές, την περίοδο αυτή αρχίζουν να προχωρούν με επιταχυνόμενα βήματα προς ένα απροσδιόριστο ακόμη σημείο, που ούτε οι ίδιοι γνώριζαν πού οδηγούσε ούτε βέβαια ποιοι θα έφθαναν στο περιπόθητο τέρμα. Οι ιδέες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των προσώπων είχαν διεισδύσει στις ελληνικές κοινωνικές ομάδες, και είχαν αρχίσει να διαβρώνουν την προαιώνια τάξη των πραγμάτων και να στοιχειώνουν νέες ελπίδες ανασυγκρότησης της κοινωνίας των υποτελών.