ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Τον είπαν "εκκεντρικό", "περιθωριακό", "καταραμένο", μέχρι και "τρελό". Σε γενικές γραμμές, η λογοτεχνική κριτική τον παρέκαμψε για δεκαετίες. Από μία άποψη δικαίως, αφού "τη ποίηση δεν έχει να καθόλου κάνει με τη λογοτεχνία". Ακόμη και σήμερα παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό. Πάλι δικαίως, αν σκεφτεί κανείς ότι "ξέχασαν πως η Ποίηση δεν αποζημιώνει [...] και πως οι αναγνώστες δεν είναι σε καμία περίπτωση απαραίτητοι [...] Η δε λέξη "βραβείο" και το όνομα ενός ποιητή είναι όροι αντιθετικοί". Θα επρόκειτο, λοιπόν, απλά για μία απ' τις τόσες περιπτώσεις μη κατανόησης ενός δημιουργού απ' την εποχή και τον τόπο του. Τουλάχιστον για τη λαβωμένη μετεμφυλιακή Ισπανία και τα χρόνια της δικτατορίας του Franco. Αλλά, πού οφείλεται η τριακονταετής καθυστέρηση; Δεν είναι, συνεπώς, μόνον ιστορικο-γεωγραφικοί οι λόγοι. Στις 17 Οκτωβρίου 1953 θα γράψει στο Ημερολόγιο του: "Θ' αργήσω πολύ ν' αναγνωριστώ. Πρέπει να συνεχίσω απομονωμένος, μεγαλώνοντας εσωτερικώς...".
Ο de Ory, μοναδική περίπτωση στα ισπανικά γράμματα, παρουσιάζει μία φυσική ασυμβατότητα μ' αυτό που φτάσαμε να ονομάζουμε "κανονική ζωή", "κοινωνία", "μέσος άνθρωπος", αλλά και μίαν εγγενή δυσκολία, αν επιχειρήσουμε να τον κατηγοριοποιήσουμε ως δημιουργό. Όχι, όμως, γιατί έχουμε μπροστά μας κάποιον "ιδιότροπο" ή "αντιδραστικό" που αρνείται πεισματικά να ακολουθήσει τις υποδείξεις του καιρού του. Η "περίπτωση de Ory" σαρκώνει με τέλειο τρόπο το αυθόρμητο, το ευφάνταστο, το παιγνιώδες - όσοι τον γνωρίζουν μιλάνε για ένα παιδί που παίζει - , το τραγικό - ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται "ευτυχισμένος τραγικός" - , το ειρωνικό, το grotesque, το καθημερινό, το αισθησιακό, το ασκητικό, το υπαρξιακό, το ονειρικό, το μεταφυσικό, το μυστικό, το αναλυτικό, το συνθετικό στοιχείο. Πέρα από κάθε σχολή και μόδα. Χωρίς διαδόχους, επίσης.