Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Η μελέτη αυτή είναι καρπός του λαογραφικού σεμιναρίου του συγγραφέα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πριν από δέκα περίπου χρόνια. Είχε δημοσιευθεί στο περ. Ο Πολίτης το Σεπτέμβριο του 1976 και ξαναδημοσιεύεται τώρα σε ανεξάρτητη μορφή αλλά χωρίς ουσιώδεις μεταβολές. Σκοπός της είναι μια απόπειρα για ανάλυση του μηχανισμού κατασκευής των έργων του θεάτρου σκιών, δηλαδή της "ποιητικής" του Καραγκιόζη. Ως συγκεκριμένο υποκείμενο ανάλυσης χρησιμοποιείται το έργο Ο Μεγαλέξανδρος και το καταραμένο φίδι, του οποίου είναι γνωστές οι θεματικές πηγές και, περίπου, ο χρόνος δημιουργίας. Αφού διατυπωθούν οι συμβάσεις της δραματουργίας του θεάτρου σκιών, δηλαδή ο χώρος και ο χρόνος των κωμωδιών, οι τυπικοί χαρακτήρες, τα στατικά στοιχεία περιγραφής και χαρακτηρισμού, και τα δυναμικά στοιχεία που συναποτελούν το χνάρι μιας τυπικής πλοκής (τα τελευταία με τη βοήθεια της ορολογίας και μεθόδου ανάλυσης της σχολής του ρώσικου φορμαλισμού), περιγράφεται η μετάπλαση του συγκεκριμένου θεματικού υλικού σε κωμωδία του Καραγκιόζη και εξηγείται η λογική και ο τρόπος ανάδειξης του Μεγαλέξαντρου σε σημαντικό ήρωα του ελληνικού θεάτρου σκιών.