Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΒΑΓΚΝΕΡ

Οποιαδήποτε και αν είναι η προσδιοριστική αξία αυτού του πολυσυζητημένου βιβλίου, αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό, συναρπαστικό και βαθιά προσωπικό πρόβλημα: αυτό το μαρτυρεί η εποχή που το έγραψα - η ταραγμένη εποχή του Γαλλο-Πρωσσικού Πολέμου του 1870/71.
Καθώς ξεσπούσαν στην Ευρώπη οι κεραυνοί της μάχης του Γουόρθ, ο στοχαστικός φίλος των γρίφων που έμελε να γίνει ο δημιουργός αυτού του βιβλίου αποτραβήχτηκε σε μια άκρη των Άλπεων, πολύ συλλογισμένος μα και ανέμελος συγχρόνως, και κατέγραψε τις σκέψεις του για τους Έλληνες - τον πυρήνα αυτού του παράξενου και σχεδόν απρόσιτου βιβλίου στο οποίο θα προστεθεί τώρα αυτός ο καθυστερημένος πρόλογος (ή αυτό το υστερόγραφο). Μετά από λίγες βδομάδες, βρισκόταν και ο ίδιος κάτω από τα τείχη του Μετς, έχοντας ακόμη αφήσει αναπάντητα τα ερωτηματικά που είχε θέσει για την υποτιθέμενη "ευθυμία" των Ελλήνων και της Ελληνικής τέχνης. Στο τέλος, σ' αυτό τον μήνα της βαθιάς αγωνίας, όταν στις Βερσαλίες γίνονταν διαπραγματεύσεις για την ειρήνη, ένιωσε κι αυτός την ειρήνη να τον αγκαλιάζει και, ενώ θεραπευόταν σιγά - σιγά από μια αρρώστια που είχε αρπάξει στο μέτωπο, συμπλήρωσε το τελικό προσχέδιο της Γέννηση της Τραγωδίας από το Πνεύμα της Μουσικής. Μουσική και τραγωδία; Οι Έλληνες και η μουσική της τραγωδίας; Οι Έλληνες και η καλλιτεχνική μορφή του πεσιμισμού; Η τελειότερη, η ωραιότερη, η πιο ζηλευτή ως τα σήμερα ανθρώπινη φυλή, αυτή που μας δίνει την πιο συναρπαστική εικόνα της ζωής, οι Έλληνες - πως αυτό; Απ' όλους τους λαούς, αυτοί είχαν ανάγκη την τραγωδία; Και μάλιστα - την τέχνη; Γιατί - αυτή η Ελληνική τέχνη;