ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, 1940-1945 (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Η Εθνική Αντίσταση 1940 - 1945 του Μανώλη Γλέζου δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο για την Εθνική Αντίσταση που έρχεται να προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία, αλλά ούτε και ένα επιπλέον βιβλίο που έρχεται να εμπλουτίσει την πολύπλευρη εργογραφία του. Για τον ίδιο είναι ένα έργο ζωής. Για την ιστοριογραφία της πατρίδας μας αποτελεί προσφορά.
Ο Μανώλης Γλέζος μελετά εξονυχιστικά την εξάχρονη ιστορία του τόπου μας 1940 - 1945, την ισάξια με την Εθνική Παλιγγενεσία του 1821, εκφράζοντας εξαιρετική πρωτοτυπία σε απόψεις και θέσεις. Στην μελέτη του παρουσιάζονται και οι τρεις φάσεις της Αντίστασης:
- Το μεγάλο ΟΧΙ και η πάνδημη συμμετοχή του ελληνικού λαού στην απόκρουση των εισβολέων το 1940 - 1941.
- Η συμβολή του ελληνικού λαού στην Μάχη της Κρήτης, όταν το δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου κατέρρεε.
- Η ανάληψη του αγώνα Εθνικής Αντίστασης από τον ελληνικό λαό, όταν το εθνικό κράτος είχε καταλυθεί από το κατοχικό κράτος.
Στο βιβλίο του ο Μανώλης Γλέζος, στηριζόμενος στην εξαντλητική αναδίφηση των στοιχείων, καταδεικνύει τον πραγματικό πρωταγωνιστή, που ήταν ο ελληνικός λαός και αποκαθιστά την Αντίσταση ως αυτογενή και λαογέννητη. Οι 349 αντιστασιακές οργανώσεις, που για πρώτη φορά καταγράφονται συνολικά, αποτελούν ένα σημαντικό ιστορικό υλικό, χρήσιμο όχι μόνο στον φιλίστορα αναγνώστη, αλλά και τον ίδιο τον ιστορικό της περιόδου. Ο συγγραφέας καινοτομεί όταν υποστηρίζει τεκμηριωμένα, ότι η ελληνική Εθνική Αντίσταση υπήρξε καθοριστική ως προς την έκβαση του πολέμου διότι εμψύχωσε τους σκλαβωμένους λαούς της Ευρώπης, προσφέροντας την πρώτη νίκη κατά του φασισμού, καταρρίπτοντας τον μύθο για το αήττητο του Άξονα. Για επτά μήνες, ο ελληνικός λαός καθήλωσε δεκατρείς γερμανικές μεραρχίες στην Ελλάδα και τις στέρησε από τα μέτωπα των συρράξεων με τους Συμμάχους.
Η μελέτη του εκτείνεται σε διάφορα ανέγγιχτα μέχρι τώρα πεδία συζητήσεων, προβληματίζοντας με τις καινοφανείς και πολύμορφες ιδέες της, όπως λ.χ. για ποιο λόγο οι Ιταλοί αντιστάθηκαν στους Γερμανούς όταν έγινε η συνθηκολόγηση μόνο στα Ιόνια Νησιά, στα Δωδεκάνησα, στις Κυκλάδες και στη Θεσσαλία ή γιατί οι Σύμμαχοι δεν κράτησαν τα Δωδεκάνησα και τη Σάμο ενώ μπορούσαν εκείνη την περίοδο, εκδιώχθηκαν ή έφυγαν οι Γερμανοί από την Ελλάδα;
Ο αναγνώστης που θα ενσκήψει στο βιβλίο αυτό, θα πρέπει να γνωρίζει ότι δεν έχει να κάνει με ένα συνηθισμένο βιβλίο για εκείνη την περίοδο, όπου εξιστορούνται γεγονότα και δίνονται, δίκην συνταγής, απαντήσεις στα ερωτήματα. Αντιθέτως, έχει να κάνει με μία έρευνα που θα τον θέσει σε εγρήγορση, οξύνοντας όχι μόνο τα κριτήριά του για μιαν ουσιαστική κατανόηση του παρελθόντος, αλλά και θέτοντάς του νέα ερωτηματικά που ανοίγουν τον δρόμο στην παραπέρα έρευνα για την εξαγωγή των αναγκαίων και για το σήμερα συμπερασμάτων.
Όμως, ένα βιβλίο δεν είναι μόνο περιεχόμενο. Είναι -ταυτόχρονα- λόγος και μορφή. Στην περίπτωσή μας, η ιστορική παράμετρος δένει οργανικά με την λογοτεχνική. Ο Μανώλης Γλέζος δίνει στην μείζονα αυτή εργασία του τον καλύτερό του εαυτό και παραδίδει ένα έργο που αποδεικνύεται εξίσου σημαντικό ιστοριογραφικό εργαλείο, όσο και συναρπαστικό αφήγημα.