ΑΡΡΙΑΝΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Η «Αλεξάνδρου Ανάβασις» είναι το σπουδαιότερο από τα συγγράμματα του Αρριανού και αυτό όμως δεν έδειξε αγνωμοσύνη απέναντί του, τον έκαμε διάσημο και πασίγνωστο. Πρότυπο του ιστορικού είναι ο Ξενοφών. Τον μιμείται ακόμη και στον τίτλο, καθώς και στην διαίρεσι του έργου του σε επτά βιβλία. Πράγματι η «Αλεξάνδρου Ανάβασις» φέρνει στο νου μας αβίαστα την «Κύρου Ανάβασιν». Περιεχόμενο. Στο έργο αυτό, που σώζεται ολόκληρο πλην ολίγων σελίδων του τελευταίου βιβλίου, ο Αρριανός δεν περιορίζεται μόνον στην νικηφόρο εκστρατεία του Μακεδόνος στρατηλάτου κατά των Περσών, αλλά περιλαμβάνει ολόκληρη την ιστορία αυτού: την άνοδό του στον βασιλικό θρόνο της Μακεδονίας (336 π.Χ.), τις επιχειρήσεις του στα Βαλκάνια και την κυρίως Ελλάδα, καθώς και την κάθοδό του στην Αίγυπτο, προτού να αρχίση η «Ανάβασις» μέχρι την Ινδική Ασία. Και το έργο τελειώνει με τον ξαφνικό θάνατο του Αλεξάνδρου στην Βαβυλώνα (323 π.Χ.). Σκοπός. Ο Αρριανός επίστευε ότι κανένας θνητός δεν μπόρεσε να εκτελέση πράξεις επιφανέστερες του Αλεξάνδρου ούτε υπήρξε κανείς που να μπορεί να παραβληθή προς αυτόν. Μόνους αξίους συγκρίσεως θεωρούσε τον Μίνωα, τον Αιακό και τον Ραδάμανθυ! Τα μεγαλουργήματα λοιπόν μιας τέτοιας προσωπικότητος δεν έπρεπε να μείνουν στην αφάνεια ούτε να συσκοτισθούν από τις μυθώδεις διηγήσεις, που επακολούθησαν του θανάτου του. Παρά τον απέραντο θαυμασμό του όμως προς τον Αλέξανδρο, ο συγγραφεύς δεν διστάζει να τον επικρίνη και για κάποιες από τις πράξεις του. Ο ίδιος ομολογεί και γιατί το έκαμε: «Κατέκρινα όμως τις πράξεις του εκείνες, λόγω της ειλικρίνειάς μου και λόγω της ωφελείας, συγχρόνως, των ανθρώπων. Γι' αυτό τον σκοπό παρωρμήθηκα προς την συγγραφή του βιβλίου αυτού».