ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Η Οδύσσεια του Καζαντζάκη αρχίζει ακριβώς στο σημείο στο οποίο τελειώνει ο φόνος των μνηστήρων στην Ομηρική Οδύσσεια. Ο ήρωας αμέσως αντιμετωπίζει με επιτυχία μια ανταρσία των οικογενειών των θυμάτων και ελέγχει τις αποθήκες και την περιουσία του. Την άλλη μέρα επισκέπτεται τους τάφους των προγόνων του και τους προσφέρει χοές από το αίμα των μνηστήρων. Έπειτα ανεβαίνει στο ψηλότερο βουνό της Ιθάκης για να χαρεί το νησί του από ψηλά. Το άλλο βράδυ εξιστορεί στο πατέρα του, τη γυναίκα και το γιο του, πως σώθηκε από τρεις μεγάλους κινδύνους : την αποθέωση (Καλυψώ), την αποκτήνωση (Κίρκη) και την ανθρώπινη ευτυχία (Ναυσικά). Αργότερα υποδέχεται τα παιδιά που του γέννησαν διάφορες ανώνυμες γυναίκες στα ταξίδια του και που αυτές του τα στέλνουν τώρα στην Ιθάκη! (. . .) Για τη σύνθεση της Οδύσσειας χειρίστηκε ο ποιητής ένα νέο είδος στίχου, μια επέκταση του δεκαπεντασύλλαβου, τον δεκαεπτασύλλαβο, που τον είχε χρησιμοποιήσει παλαιότερα ο Κερκυραίος λόγιος Πολυλάς για να αποδώσει τον ομηρικό εξάμετρο. Ως προς τη γλώσσα ο Καζαντζάκης, επηρεασμένος από τον δημοτικισμό της εποχής του, διαμόρφωσε συνειδητά ένα δύσκολο και πληθωρικό ιδίωμα, στο οποίο ζήτησε να αφομοιώσει και να σώσει σπάνιες λέξεις και εκφράσεις προερχόμενες από όλη την Ελλάδα και κυρίως από την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη. Η γλώσσα αυτή, (. . .) έχει έντονα προσωπικό χρώμα και είναι αδιάσπαστα δεμένη με την αδρή, σπάνια λυρική διάθεση του δημιουργού της Οδύσσειας.