ΑΠΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΕΙΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΝ

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας περιλαμβάνει δυο αποσπασματικά κείμενα οδοιπορικών της ίδιας περίπου εποχής και για την ίδια περιοχή -την Ανατολική Θράκη- από δυο διαφορετικούς ταξιδιώτες, τα οποία εκδίδονται από κοινού σε έναν τόμο, γιατί, όπως πιστεύει ο εκδότης μου, αλλά κι εγώ, η παράλληλη ανάγνωσή τους βοηθά στο σχηματισμό μιας ολοκληρωμένης άποψης για την εποχή και τον τόπο.
Το πρώτο οδοιπορικό ανήκει στο ευρύτερο έργο του Τούρκου περιηγητή του δέκατου έβδομου αιώνα Εβλιά Τσελεμπί. Είναι γνωστό ότι ο Εβλιά Τσελεμπί υπήρξε από τους σπουδαιότερους περιηγητές της εποχής του. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια -τουλάχιστον με τα κριτήρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας- και ήταν λόγιος και διανοούμενος, πάλι σύμφωνα με τα κριτήρια του έθνους του και της εποχής του. (Εβλιά Τσελεμπί, "Ταξίδι στην Ελλάδα" - "Α. Α. Πάλλης, Σελίδες της παλιάς γενιτσαρικής Τουρκίας - κατά την περιγραφή του Τούρκου περιηγητή του 17ου αιώνα Εβλιά Τσελεμπί", εκδόσεις ΕΚΑΤΗ, Αθήνα 1990).
Ο Εβλιά Τσελεμπί, χάρη στην υποστήριξη του θείου του Μελέκ-Αχμέτ-πασά, που υπήρξε για ένα διάστημα μεγάλος βεζίρης της Υψηλής Πύλης, υπηρέτησε σε κυβερνητικές εμπιστευτικές θέσεις της αυτοκρατορίας και πήρε μέρος σε διάφορες διπλωματικές αποστολές και πολεμικές επιχειρήσεις. Έτσι είχε την ευκαιρία να ικανοποιήσει το πάθος του για τα ταξίδια και τις περιηγήσεις. Το αποτέλεσμα των περιπλανήσεών του μέσα στην αχανή αυτοκρατορία, αλλά και πέρα από τα όριά της, όταν έπαιρνε μέρος σε διπλωματικές αποστολές στα διάφορα ανακτοβούλια της Ευρώπης, ήταν η συγγραφή ενός εκτεταμένου οδοιπορικού, γνωστού ως "Σεγιαχατναμέ", που όταν εκδόθηκε ολόκληρο κάλυψε τελικά δέκα τόμους.
Το κείμενο που ανθολογείται εδώ είναι από τον τέταρτο τόμο του "Σεγιαχατναμέ" και αναφέρεται στην περίοδο μετά το 1650. Εκείνη την εποχή, ο θείος και προστάτης του, αφού είχε υπηρετήσει για ένα χρόνο μεγάλος βεζίρης, διορίστηκε νομάρχης στη Σιλίστρια, όπου και τον ακολούθησε ο Εβλιά Τσελεμπί, με την ιδιότητα του φοροεισπράκτορα των ζωοτροφών. Από εκεί, ο Εβλιά Τσελεμπί θα περιηγηθεί ένα μεγάλο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, φτάνοντας σχεδόν μέχρι την Αδριανούπολη.