ΝΙΚΙΑΣ: ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ, ΚΟΝΩΝ: ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

Ο Αθηναίος πολιτικός και στρατιωτικός Νικίας [469-413 π.Χ.] είναι μία από τις προσωπικότητες του 5ου αιώνα π.Χ. που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη γεμάτη ένταση και ακρότητες εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Αρχηγός του αριστοκρατικού κόμματος και στρατηγός σε μια κρίσιμη για την ιστορία της Αθήνας αλλά και της Ελλάδας περίοδο, διακρίθηκε τόσο για τις πολεμικές του επιτυχίες, όσο και για τη μετριοπάθεια του πολιτικού του λόγου και τις ειρηνευτικές του πρωτοβουλίες. Το όνομά του συνδέθηκε όμως κυρίως με τη Σικελική Εκστρατεία (415-413 π.Χ.), η οποία, σήμανε την καταστροφή του στρατού και του στόλου της Αθήνας και υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη του πολέμου.
Ο Νικίας ήταν γιος του Νικηράτου και καταγόταν από τον δήμο των Κυδαντιδαίων. Υπήρξε ένας από τους πιο πλούσιους Αθηναίους της εποχής του και ήταν ιδιοκτήτης μεταλλείων αργύρου στο Λαύριο, στα οποία απασχολούσε 1.000 περίπου δούλους. Απέκτησε μεγάλη φήμη για τις χορηγίες που προσέφερε και διέθεσε ένα σημαντικό τμήμα της περιουσίας του για την κατασκευή γυμναστηρίων και θεάτρων, καθώς και για τον στολισμό της Αθήνας. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά στρατηγός το 427, εν μέσω της πρώτης περιόδου του Πελοποννησιακού Πολέμου, σε μια στιγμή ιδιαίτερα δύσκολη για τους Αθηναίους και δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Περικλή. Το ίδιο διάστημα, ο Κλέων και η φιλοπόλεμη μερίδα των δημοκρατικών αναρριχήθηκαν στην εξουσία, εγκαινιάζοντας μια περίοδο οξύτατων πολιτικών αντιπαραθέσεων που αποτέλεσαν πλήγμα για τη δημοκρατία και επηρέασαν τους θεσμούς αλλά και την εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων. Ο Νικίας διακρίθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του πολέμου, σημειώνοντας μια σειρά από νίκες που ενίσχυσαν το γόητρο της Αθήνας. Οι σημαντικές πολεμικές επιτυχίες του, σε συνδυασμό με την ηπιότητα και τη σύνεση της πολιτικής του παρουσίας, του προσέδωσαν ιδιαίτερο κύρος. Έτσι, εκλεγόταν συνεχώς στρατηγός από το 427 π.Χ. ως τον θάνατό του, το 413, με εξαίρεση τα έτη 422, 420 και 419, όταν είχε πλέον ανατείλει το πολιτικό άστρο του Αλκιβιάδη.