ΛΥΣΣΑΝΔΡΟΣ: ΣΠΑΡΤΙΑΤΗΣ ΝΑΥΑΡΧΟΣ - ΛΕΩΝΙΔΑΣ: ΣΠΑΡΤΙΑΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Ο Λύσανδρος, γιος του Αριστόκλειτου από το γένος των Ηρακλειδών, δε μεγάλωσε σε πλούσιο οικογενειακό περιβάλλον, ανατράφηκε όμως με τ' αυστηρά κι ανώτερα ήθη και έθιμα της εποχής του στην πατρίδα του τη Σπάρτη. Έτσι περισσότερο η ανατροφή του παρά η καταγωγή του διαμόρφωσαν το χαρακτήρα του που διακρινόταν για τη φιλοτιμία και την έφεση κι επιμονή του για διάκριση κι επιτυχία, ακόμα κι αν χρειαζόταν να κάνει εκδουλεύσεις σε ισχυρούς ανθρώπους της εξουσίας, έστω κι αν αυτό δεν ταίριαζε και τόσο σε Σπαρτιάτη.
Όπως γενικά οι Σπαρτιάτες, κι αυτός δεν ήταν φιλοχρήματος και η έλλειψη επαρκών πόρων ζωής δε φαινόταν να ανακόπτει τις φιλοδοξίες του. Όταν αργότερα οι περιστάσεις έφεραν στη διάθεσή του αρκετά πλούτη και χρήματα, ούτε τα καταχράσθηκε ούτε τα κράτησε για τον εαυτό του ή τους δικούς του. Μάλιστα καλλιέργησε στους συμπολίτες του την τάση ν' αναγνωρίζουν τα χρήματα θετικό στοιχείο της ζωής. Επί των ημερών του περιορίστηκε η μεγάλη ολιγάρκεια που διέκρινε τους Σπαρτιάτες. (Από το κεφάλαιο "Καταγωγή και γενική ιδιοσυγκρασία του Λύσανδρου"

Ο βασιλιάς της Σπάρτης Λεωνίδας, ο θρύλος αυτός της Σπάρτης αλλά και της αρχαίας Ελλάδας, ανήκε στο γένος των Αγιαδών και ήταν δεύτερος γιος του βασιλιά Αλεξανδρίδα και της πρώτης συζύγου του. Το βασιλικό αυτό ζευγάρι είχε κι άλλα δύο παιδιά: το Δωριέα και τον Κλεόμβροτο.
Ο Λεωνίδας γίνεται βασιλιάς στη Σπάρτη το 488 π.Χ. επειδή ο μεγαλύτερος αδερφός του, ο Δωριέας, είχε πεθάνει και ο προκάτοχός του βασιλιάς κι ετεροθαλής αδερφός του Κλεομένης ο Α' δεν άφησε κανένα άρρενα διάδοχο. Αργότερα ο Λεωνίδας παντρεύτηκε τη Γοργώ που ήταν κόρη του Κλεομένη και από την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Πλείσταρχο ο οποίος τον διαδέχθηκε μετά το θάνατό του στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ.
Η ιστορία του επιφύλασσε μεγάλη δόξα. Δεν την κέρδισε τυχαία. Επάξια κατατάσσεται στις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής ιστορίας.
Αν μέχρι τη μάχη των Θερμοπυλών η βασιλεία του στη Σπάρτη κυλούσε ήσυχα, η δεύτερη εκστρατεία των Περσών κατά της Ελλάδας θα τον φέρει στην πρώτη γραμμή της μάχης. Θα τον φέρει, θα τον δοκιμάσει, θα τον αναδείξει! (Από το κεφάλαιο "Ο Λεωνίδας στο δρόμο της δόξας")