ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟΝ ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

Το βιβλίο αυτό, που εγκαινιάζει τη Βιβλιοθήκη του Φιλολόγου, δίνει έναν τρόπο ερμηνείας, που ελπίζω να βοηθήσει σε μια πιο στενή και πιο γόνιμη γνωριμία μ' ένα έργο από τα σημαντικότερα της αρχαίας ελληνικής πεζογραφίας. Μέσα στις τόσες και τόσες προσπάθειες της φιλολογικής επιστήμης να γνωρίσει τα παλιά κλασσικά κείμενα η μελέτη αυτή δοκιμάζει ν' ανοίξει έναν καινούργιο δρόμο με την εξαντλητική ανάλυση της μορφής του λόγου.
Η ανάλυση αυτή θα έμενε δίχως σημασία, αν της έφτανε να προσδιορίσει τα διάφορα μορφικά στοιχεία του Επιταφίου: αυτή η λέξη είναι ασυνήθιστη ή μοναδική εδώ έχουμε αυτή τη σύνταξη, εκεί το τάδε σχήμα εδώ η σειρά που παίρνουν οι συνταχτικοί όροι είναι κανονική, εκεί ανώμαλη. Έπρεπε να δοκιμάσει να δείξει, τί σπρώχνει το Θουκυδίδη να διαλέξει αυτή τη λέξη και τη σύνταξη και το σχήμα και τη σειρά να δείξει, ότι είναι του στοχασμού η ιδιοτυπία που επιβάλλει και της έκφρασης την ιδιοτυπία ότι το χρώμα της λέξης, η ανωμαλία της σύνταξης, η ασυνήθιστη διάταξη από τα συνταχτικά μέλη της φράσης, όλες οι λεπτομέρειες της μορφής, αυτές είναι που δίνουν στο νόημα όλη-του την πληρότητα, μια και το εννοιολογικό περιεχόμενο της λέξης και της φράσης στέκει πάντα αδύναμο να εξαντλήσει του στοχασμού την κίνηση και το βάθος. Με δυο λόγια, η ανάλυση έπρεπε να δείξει τους ακατάλυτους μαγικούς δεσμούς που δένουν του λόγου τη μορφή και το νόημα.