Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα κάνει την οδυνηρή διαπίστωση ότι η κατάσταση που περιγράφει ο Τσάπεκ μοιάζει σε ανατριχιαστικό βαθμό με τη σημερινή. Μήπως “Ο πόλεμος με τις σαλαμάνδρες” αποδειχτεί για δεύτερη φορά προφητικό βιβλίο; Μήπως και οι δικές μας μέρες, όπως οι μέρες που γράφτηκαν οι σελίδες του, είναι παραμονές κάποιας νέας φοβερής καταστροφής; Μερικές φορές θα νόμιζε κανείς πως μόνον η εμμονή μας σε ευγενείς αυταπάτες μας εμποδίζει ν’ απαντήσουμε καταφατικά. Ο Τσάπεκ φαίνεται πως δεν έτρεφε τέτοιες αυταπάτες. Είχε τον λόγο του: Μόλις δυο χρόνια αφού έγραψε αυτό το βιβλίο και λίγους μήνες πριν πεθάνει, η χιτλερική λαίλαπα (οι ομοιότητές της με τη μάστιγα των σαλαμάνδρων δεν κρύβονται καθόλου στις σελίδες που ακολουθούν) κατέκλυζε τα σουδητικά εδάφη της Τσεχοσλοβακίας, με τις ευλογίες των Αγγλογάλλων. Λίγους μήνες μετά το θάνατο του Τσάπεκ, ο Χίτλερ προσαρτούσε τη Βοημία και τη Μοράβια στο Γερμανικό Ράιχ. Ο “πόλεμος με τις σαλαμάνδρες” ξέφευγε πια από τα όρια του μυθιστορήματος…