Τι ένιωθαν οι αρχαίοι Έλληνες όταν έρχονταν σε επαφή με ξένους πολιτισμούς; Περιέργεια, φόβο, σεβασμό, υπεροχή; Πολυάριθμες λογοτεχνικές και εικαστικές μαρτυρίες αποδεικνύουν την πολυσημία αυτών των συναισθημάτων. Την ίδια εποχή που τα ομηρικά έπη μιλούν για παραξενιές και τέρατα, εισχωρούν στην ελληνική γλώσσα σημιτικές λέξεις ενώ στην εικονογραφία του 7ου π.Χ. αιώνα στοιχεία ανατολίτικης τέχνης.
Ο Albrecht Dihle, πανεπιστημιακός καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και σήμερα πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών της Χαϊδελβέργης, αποδεικνύει πως οι Έλληνες παραμένουν βασικά ανοιχτοί και ανεκτικοί απέναντι στο διαφορετικό και τους ξένους και ούτε η εμπειρία των περσικών πολέμων κατάφερε ν’ αλλάξει τη στάση τους. Η αλλαγή απέναντι στο ξένο, το αλλότριο, επέρχεται στα χρόνια της παρακμής της πόλης-κράτους, δηλαδή μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.